کالیگرافی فرایند هنری بسیار زیبایی است که در آن هماهنگی و ریتم در چینش حروف و کلمات با توجه به خلاقیت های ذهنی و تجربه هنرمند کالیگرافیست از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این مطلبی که گفته شد، استفاده از رنگها و متریالهای مختلف جنبه دیگری از کالیگرافی را شکل میدهند که باز از اهمیت بالایی برخوردار هستند. با توجه به این مطالبی که گفته شد شاید از خودتان بپرسید که به چه لوازم هنری در کالیگرافی نیاز داریم؟ یک هنرمند کالیگرافیست باید از چه وسایلی در خلق آثار خود استفاده کند؟ 20نویس اینجاست تا به جواب شما پاسخ دهد.
وسایل هنری مورد نیاز برای کالیگرافی
قطعا در کالیگرافی میتوانیم بر اساس سبک کاری و خلاقیتمان از لوازم هنری بیشماری استفاده کنیم، اما اینجا لوازمی را برایتان معرفی میکنیم که از طرف هنرمندان کالیگرافی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. چه در سطح آموزش دیدن این هنر باشید و چه در سطح مربی گری و خلق آثار ، این لوازم را باید داشته باشید. لوازمی که معرفی میشود هم برای استفاده بر روی بوم میتوانید از آنها استفاده کنید هم بر روی سطوحی غیر از بوم.
لیقه ابریشمی ، دوات ، مرکب و انواع قلمهای نی
برای تمرین خطوط کالیگرافی مختلف میتوانید از لوازمی استفاده کنید که در خوشنویسی سنتی هم مورد استفاده قرار میگیرد. لیقه ای که استفاده میکنید بهتر است ابریشمی باشد . اگر از لیقه های پشم شیشه ای بخواهید استفاده کنید در مرکب برداری خیلی جالب نخواهند بود.
دوات هم وسیله ای هست که لیقه داخل آن قرار گرفته میشود و سپس میتوانید مرکب را بر روی آن بریزید. دوات ها در اشکال مختلف و جنس های مختلفی ساخته میشوند که میتوانید یا از نوع شیشه ای یا فلزی و یا حتی پلاستیکی آنها خریداری و استفاده کنید.
برای مرکب برندهای بسیاری در بازار موجود هستند که برند های امیران، خط سوم، یاقوت و رضایی زنجان برخی از آنها هستند. بهتر است اگر میخواهید از ابزارهای خوشنویسی سنتی برای تمرین کالیگرافی استفاده کنید لیقه و دوات خودتان را هر از گاهی چک کنید. اگر به مدت طولانی از آنها استفاده نکنید خواهید دید که کپک میزند. کپک زدن مرکب این روزها کمتر اتفاق می افتد(چون سازندگان ماده ای را به مرکب هایشان اضافه میکنند که جلوی کپک زدن را می گیرد) اما این بدان معنا نیست که اصلا اتفاق نیفتند.
قلمهای نی هم در سایزهای مختلفی وجود دارند که معمولا برای کالیگرافی از سایزهای درشت تر استفاده میشود مثل قلمهای نی خیزران. و برای اینکه قلم مرکب بیشتری بر روی سطح کار انتقال دهد میتوانید یک جوراب زنانه نازک را از وسط به صورت طولی برش دهید و به قلم به صورت طولی بپیچید.
ماژیک های سرکج یک سر یا دوسر
برندهای مختلفی برای ماژیکهای سر کج وجود دارد. اقتصادی ترین و مقرون به صرفه ترین این ماژیک ها ماژیکهای الخطاط 2 یا 3 میلیمتر و ماژیکهای 12 رنگی فاین کالیگرافی هستند که آنها هم 2 میلیمتر هستند و برای تمرین خیلی عالی.
از دیگر ماژیکهایی که هنرمندان و هنرجویان کالیگرافی بسیار استفاده میکنند میتوان به ماژکهای کیوکالر، تاچ ، یوشیدا دکو کالر اشاره کرد.
قلمهای پارویی در کالیگرافی
معمولا آثار کالیگرافی که تولید میشوند با قلمهای بزرگ نوشته میشوند. قلمهای پارویی که در اندازه های چند میلیمتر تا چند سانتی متر وجود دارند این امکان را فراهم میکنند تا هنرمندان نوشته های خود را در ابعاد مختلف بر روی سطح مورد نظرشان اجرا کنند.
کاغذ کالک
کاغذ کالک خصوصیتی که دارد این است که نور از آن عبور داده میشود . با این خصوصیت شما هر طرحی را میتوانید بر زیر آن قرار دهید تا بر روی کاغذ کالک نمایان شود.
دفتر اتود کرافت
دفتری است که از کاغذ کرافت تولید میشود و بدون خط است. این دفتر برای طراحی و هنرمندان کالیگرافی بسیار کاربردی است. طرح اولیه خود را میتوانید بر روی آن اجرا کنید و سپس بر روی سطح مورد نظرتان انتقال دهید. دفتر های کالک جلدهای حجیمی دارند که مثل یک شاسی بسیار خوب عمل میکنند که استفاده از کاغذ در دفتر را بسیار جذاب تر و راحت تر میکند.
مداد کنته سفید
از مداد کنته سفید هم میتوانید بر روی دفتر اتود کرافت استفاده کنید و هم میتوانید بر روی بوم یا مقوا هم استفاده کنید. معمولا از مداد کنته برای سایه زنی و یا در برخی جاها برای حجم دهی استفاه میشود. در پایان لوازم مورد نیاز برای سایه زدن را هم برایتان معرفی خواهیم کرد.
طلق
از طلق برای انتقال طرح بر روی سطوح مختلفی مانند بوم یا مقوا میتوانید استفاده کنید.
بوم
بوم ها را میتوان به 2 نوع دور منگنه و پشت منگنه تقسیم کرد. بومهای دور منگنه که ارزانتر هستند بیشتر برای تمرین مورد استفاده قرار میگیرند و اگر برای خلق اثر هنری بخواهید از آنها استفاده کنید حتما باید این نوع بوم ها را قاب بگیرید. اما بومهای پشت منگنه که اندکی قیمت بالاتری نسبت به دور منگنه ای ها دارند را اغلب برای خلق آثار کالیگرافی استفاده میکنند که میتوان به صورت مدرن بر روی دیوار نصب کرد و اگر قاب گرفته نشوند هم مشکلی ندارد. استفاده از قاب برای بوم های پشت منگنه اختیاری اما برای دور منگنه ای ها الزامی است.
قلمو
برای رنگ زمینه میتوان از سایزهای بزرگ و برای نوشتن میتوان از قلمو با سایزهای کوچکتر استفاده کرد. هر چقدر که موی قلمو نازک تر باشد رنگ زدن و نوشتن راحت تر است و رد قلم بر روی کار مشاهده نمی شود.
قلموهای پارس آرت سایزهای 8 تا 10 برای نوشتن از سوی هنرمندان کالیگرافی بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. این بدان معنا نیست که از قلموهای دیگر استفاده نشود. هر هنرمندی میتواند بر اساس سلیقه و سبک کاری خود از قلموهای متفاوتی استفاده کند.
اگر دوست دارید قلمویی استفاده کنید که حالت قلم نی مانندی داشته باشد می توانید از قلموهای سرکج استفاده کنید.
غلتک برای رنگ زدن زمینه
غلتک وسیله ای است که سرعت کار شما را در رنگ زدن زمینه افزایش خواهد داد. رنگ را اندکی رقیق میکنید و بعد از آن سطح بومتان را به راحتی رنگ میکنید.
اسفنج
از اسفنج برای ایجاد بافت بر روی زمینه میتوان استفاده کرد که به دو نوع هستند. اسفنج های پتینه و اسفنج های معمولی.
کاردک
از کاردک برای ترکیب رنگ بر روی پالت استفاده میشود. استفاده از کاردک اجباری نیست و میتوانید داخل یک عدد لیوان کاغذی یک بار مصرف هم رنگتان را ترکیب بزنید.
رنگهای مورد استفاده کالیگرافی
رنگها به دو نوع رنگهای ایرانی و خارجی تقسیم میشوند که به صورت مختصر به بررسی خصوصیات و کاربردهای آنها می پردازیم.
رنگهای ایرانی
وستا: کیفیت و پوشش دهی خوب و قیمت مناسب. رنگ براق. موقع کار با ورق طلا برند وستا آنچنان مناسب نیست.
پارس آرتیست: پوشش دهی مناسب . کیفیت رنگ خوب. خیلی سریع خشک میشه. با ورق طلا سازگار است.
برند پارلا: برای تمرین خوبه چون قیمت مناسبی داره. خیلی رقیقه و روی کارتون پوشش نداره که مجبورتون میکنه 2 یا 3 لایه رنگ بزنید. بوی نامطبوعی دارد. با ورق طلا سازگار است.
سوداکو: قیمت خوب. پوشش خوب. سازگار با ورق طلا. نوع multi surface آن را میتوانید بر روی سطوح مختلف استفاده کنید. بعد از 20 روز پس از استفاده رنگ آن در مقابل گرما و حرارت مقاوم میشود. اگر اثر شما قرار است بر روی دیوار شومینه یا یک جای خیلی گرم نصب شود این رنگ خوب است.
رنگهای خارجی
عمدتا از برندهای خارجی زیر برای کالیگرافی استفاده میکنیم.
- برند مایمری maimery
- رنگهای پولی کالر polycolor
- برند آمستردام Amsterdam
کلا برندهای خارجی ریسک پذیری کمتری دارند و با هر کدوم میتونید نتیجه بهتری بگیرید. کیفیت و پوشش دهی آنها عالی است و در کار با ورق طلا هم مشکلی خاصی گزارش نشده است.
چسب ورق طلا
برند وستا کیفیت خوبی دارد . برای کالیگرافی چسبی خوب است که رقیق باشد و برای وستا نیاز به اضافه کردن آب ندارید. حد اقل 8 ساعت به چسب زمان دهید تا چسب رطوبت خود را از دست بدهد تا بتوانید ورق طلا کار بکنید. اگر زودتر ورق طلا به کار ببرید احتمال اینکه ورق طلا اکسید شود و فرم خود را از دست بدهد بالاست.
ورق طلا
ورقه های خیلی نازک رنگی شبیه به طلا. ورق طلاها از طلا ساخته نشده اند بلکه شبیه به طلا هستند. ورق مس و ورق نقره هم به همین صورت هستند. ورقهایی در رنگهای دیگر هم وجود دارند. این روزها دیده میشود که هنرمندان کالیگرافی از ورقهایی با رنگهای قرمز ، آبی و یا سبز هم در کارهایشان استفاده میکنند.
لاک الکل
برای جلوگیری از اکسید شدن ورق طلا استفاده میشود. لاک الکل را با خود الکل اشتباه نگیرید. اگر الکل بزنید ورق طلایتان خراب میشود. پس حتما باید از لاک الکل استفاده کنید. اگر از لاک الکل استفاده نمیکنید میتوانید از فیکساتورها در آخر کارتان استفاده کنید که در ادامه توضیح خواهیم داد.
ورق طلای مایع
ورق طلای مایع یک تفاوتی که با رنگها دارد این است که بدون بو است و میتوانید از آن در هر مکانی استفاده کنید. ورق طلای مایع پایه آب است که میتوانید برای رقیق کردن آن از آب استفاده کنید. ورق طلای مایع در کدهای رنگی متفاوتی موجود می باشند که بسته به نیازتان میتوانید از آن استفاده کنید. به عبارتی نسبت به ورق طلا ، نوع مایع آن تنوع بیشتری دارد. ورق طلای مایع نسبت به ورق طلاها اقتصادی تر است. اگر یک بوم 50*70 را به عنوان مثال بخواهید با هر دو این ها پوشش دهید خواهید دید که ورق طلای مایع هزینه بسیار کمتری دارد. تنها عیبی که ورق طلای مایع نسبت به ورقه دارد این است که بعد از خشک شدن در حدود 7 یا 8 درصد کدر تر میشود که این مورد در ورقه ها اتفاق نمی افتد.
پودر ورق طلا
برای درست کردن ورق طلای مایع با استفاده از پودر ورق طلا به پودر فلز یا پودر ورق طلا نیاز دارید. در رنگ های کاهی ، طلایی ، نقره ای و مسی این پودر ها را میتوانید تهیه کنید. همچنین میتوانید با ترکیب این پودرها رنگهای جذابی درست کنید.
پودر را میتوانید با گلیزینگ مدیوم یا گلاس مدیوم یا چسب بیندر ترکیب کنید. در مرحله ترکیب باید لاک الکل هم اضافه کنید تا در آخر کار مجبور نباشید سطح کارتان را لاک الکل بزنید.
مدیوم ها
در کالیگرافی بیشتر از مدیوم ریتاردر استفاده میکنیم. اضافه کردن مدیوم به رنگ باعث میشود که رنگ دیرتر خشک شود که اگر سرعت دستتان کم است حتما باید از آن استفاده کنید.
چسب بیندر
زمانی استفاده میکنیم که میخواهیم رنگمون رقیق بشه اما کیفیتش رو در عین حال حفظ هم بکنه. برای درست کردن ورق طلای مایع هم میتوان از آن استفاده کرد . در تکنیک آبستره ابر و باد هم خیلی کاربرد دارد.
گلاس مدیوم و گلیزینگ مدیوم
هر دو باعث میشوند رنگ همزمان هم رقیق بشه هم کیفیتش رو حفظ کنه و هم براق تر به نظر برسه. در درست کردن ورق طلای مایع هم از آن استفاده میشود.
medium cell: مدیوم سل برای تکنیک آبستره سلولی استفاده میشود. بهتره یک فندک اتمی هم در کنار آن داشته باشید.
فیکساتور
بعد از اتمام کار میتوانید بر روی کار اسپری کنید. باعث فیکس شدن و براق تر شدن کار میشود. اگر که کار شما ورق طلا یا نقره ای است و لاک الکل نزده اید میتوانید به جای آن از فیکساتورها هم استفاده بکنید. لزومی ندارد که هم لاک الکل بزنید و هم اسپری. از یکی استفاده کنید کافیه .
هنگامی که یک اثر هنری خلق میکنید باید در نگهداری آن دقت داشته باشید. پس از گذشت زمان طولانی ، گرد و غبار باعث کدر شدن ظاهر نقاشی میشود. ایجاد یک لایه بی رنگ که همیشه مثل یک عایق عمل کند میتواند در حفظ اثر شما موثر باشد. فیکساتور وسیله ای است که این کار را برای شما انجام می دهد.
تکسچر
تکسچرهای بسکت یا سرامیکی برای بافت دهی بر روی کار مورد استفاده قرار می گیرند.
لیسک
برای رنگ برداری و رنگ گذاری و ایجاد بافت بر روی سطح کار میتوانید از این وسیله استفاده کنید.
برای سایه زدن و سه بعدی سازی در کالیگرافی از چه لوازمی استفاده میشود؟
سایه زدن و 3 بعدی سازی در کالیگرافی فرایندی است که در آن حروفات و کلمات را به گونه ای زیباتر نشان میدهد و حروفات و کلماتمون شکل طبیعی تری به خود میگیرند. هنرمندانی که این روش را به خوبی اجرا میکنند معمولا تعداد سفارشات و مشتریان بالایی را نصیب خود میکنند. اما چه لوازمی برای سایه زدن مورد نیاز است؟
رنگ مشکی
برای سایه زدن به رنگ مشکی نیاز داریم. برای اینکار اندکی رنگ مشکی را میتوانیم در لیوان یکبار مصرف بریزیم و با آب اندکی رقیق کنیم. دقت داشته باشید که رنگتان خیلی غلیظ و یا خیلی رقیق نباشد.
قلموی سایز متوسط
برای سایه زدن باید از قلموی متوسط استفاده کنید. استفاده از قلموی بزرگ ممکن است کیفیت کارتان را پایین بیاورد و همچنین قلموهای ریز هم میتوانند سرعت کارتان را پایین بیاورند.
استفاده از چسب کاغذی
میتوانید از چسب کاغذی برای پوشاندن قسمتهایی که نیاز نیست سایه زده بشوند استفاده کنید. استفاده از چسب کاغذی اختیاری است و خیلی از کالیگرافیست ها از آن در کارهای کالیگرافی استفاده نمی کنند. فقط اگر کارتان ورق طلا است باید با احتیاط بیشتری از چسب کاغذی استفاده کنید.
نحوه سایه زدن به چه صورت است؟
رنگ را به یک دفعه بر روی کار انتقال نمیدهیم، بلکه این کار را ذره ذره انجام میدهیم. سپس یک اسفنج معمولی را اندکی مرطوب میکنیم و بعد از آن اندکی رنگ که بر روی کار قرار داده ایم را حرکت میدهیم.حرکت دادن رنگ باید به صورت ضربه ای از بالا به پایین انجام پذیرد تا جایی که رنگمون محو بشه و کارمون سایه دار دیده بشه.. بعد از اینکه یک قسمتی از کار را به اینصورت سایه دار کردید میتوانید سراغ قسمت بعدی بروید.
خطکش ، نقاله و پرگار بزرگ
از خط کش میتوان در فرم نویسی های مختلف مربعی و مستطیلی استفاده کرد. چون سایز کارها بزرگ است حتما باید خط کش 50 سانتی و یا بزرگتر هم داشته باشید. نقاله و پرگار هم در دایره نویسی های مختلف میتوانند به کارمان بیایند. و چون مثل فرم نویسی های مربع و مستطیلی که اشاره کردیم سایز کارها بزرگ است حتما باید یک عدد پرگار بزرگ هم داشته باشید. کایگرافی در فرمهای دایره وقتی سایه زنی میشوند و تکنیک سه بعدی سازی بر روی آنها اعمال میشود بینهایت زیبا میشود.
توجه در استفاده از وسایل مورد نیاز برای کالیگرافی
همه این وسیله هایی که معرفی کردیم لزوما در خلق یک اثر هنری به کار نمی روند. شاید شما یک اثر هنری تولید کنید که فقط از 3 یا 4 تا از این وسایل هنری استفاده کنید. اما از آنجایی که تنوع در کار بالا است و مشتریهایتان احتمال دارد کارهای متفاوتی از شما بخواهند بهتر است این وسایل که عصای دست شما هستند را همیشه داشته باشید تا در مرحله خلق اثر به مشکلی بر نخورید. حتی اگر مربی هستید و قصد آموزش دارید هم باید با ابزارها و تکنیک های مختلف کار کنید تا برای هنرجویانتان بتوانید بهترین آموزشها را ارائه دهید. حتی برخی از هنرمندان در رشته کالیگرافی برخی از لوازمشان را خودشان میسازند که این امر نیاز به تجربه بالایی دارد و حتی میتوانید از اشیاء دور و برتان هم به نحوی در خلق آثار هنریتان استفاده کنید.
مطالعه بیشتر:
