قطعا هنر خوشنویسی یکی از زیباترین هنرهاست که طرفداران بسیار زیادی دارد. حتی افرادی که خوشنویسی کار نمیکنند هنرمندان خوشنویس را بسیار دوست دارند. راستی، آیا کتابی هم برای خوشنویسی وجود دارد؟ جواب مثبت است. اصلا دلیلی که امروزه افراد بسیاری در هنر خوشنویسی زود تر پله های موفقیت را بالا میروند و مدارج هنری را یکی پس از دیگری طی میکنند ،وجود منابع بسیار ارزشمند در این هنر است. در کنار کلاسهایی که می روید میبایست یک سری کتابهایی هم در اختیار داشته باشید تا این کتابها با کلاسهایتان مکمل شوند و در پیشرفت شما تاثیر فراتر از انتظارتان را داشته باشند.
معرفی مهمترین کتابهای خوشنویسی
کتابهایی که اینجا معرفی میکنیم تاپ ترین کتابهای خوشنویسی هستند که از هنرجوی مبتدی تا استادی میتواند از آنها استفاده کنند.
اسرار نستعلیق سید مهدی محمودی
“اسرار نستعلیق رموز خوشنویسی” قطعا یکی از زیباترین کتابهایی است که در زمینه خوشنویسی داریم. در این کتاب استاد محمودی به تمامی نکات درباره حروفات و کلمه سازی در نستعلیق پرداخته است. به دید خیلی از اساتید خوشنویسی این کتاب کاملترین کتاب آموزشی خط نستعلیق است. در این کتاب با مطالب بسیار کاربردی و مهم خوشنویسی آشنا میشوید. مثلا:
- شیوه قلمتراشی ، حالات کاربرد قلم و اسامی اجزاء قلم
- طریقه نشستن و فاصله چشم تا برگه
- روش گرفتن قلم و مفردات نستعلیق
- همه چیز درباره نقطه ها (نقطه گذاری – نقش نقطه در ترکیبات – فاصله نقطه ها تا حروف و کلمات – نقطه های اضافی)
- دندانه ها – کرسی حروف و کلمات و بسیاری مطالب دیگر از ویژگی های بارز این کتاب مهم است.
نستعلیق مرقع اثر استاد کاظم گیتی نورد
این کتاب یک خلا بسیار عمیق در خوشنویسی را پوشش میدهد. ما در خوشنویسی کتابهای بسیاری را دیده ایم. اما به جرات میتوان گفت که هیچ کتابی برای نمونه سوالات خوشنویسی از مرحله مقدماتی تا دوره خوش قبل از این کتاب تالیف نشده بود. استاد کاظم گیتی نورد با زحمات بسیار ” نستعلیق مرقع” را به قلم بسیار زیبای خود نوشته اند که این کتاب سوالات امتحانی انجمن خوشنویسان ایران را از سال 1356تا سال 1400 شمسی را در بخش مقدماتی ، متوسط و خوش شامل میشود.
رسم الخط های استاد امیرخانی
استاد الاساتید امیرخانی کتابهای بسیار زیادی در زمینه خوشنویسی دارند. ایشان استاد بسیاری از اساتید بزرگ بوده اند و استاد امیرخانی قطعا نابغه خوشنویسی در عصر معاصر میباشند. فعالیتها، زحمات و جانفشانیهایی که در طول سالهای بسیار زیادی انجام داده اند این استاد عزیز را در بین خوشنویسان محبوب ترین استاد کرده است. هرجایی نامی از نستعلیق در میان باشد نام استاد غلامحسین امیرخانی را هم میتوان شنید. لذا برای پیشرفت در خوشنویسی در عرصه معاصر استفاده از کتابهای استاد امیرخانی بسیار مهم میباشد. یکی از کتابهایی که همه هنرجویان خوشنویسی باید داشته باشند رسم الخط امیرخانی میباشد.
در عرصه چلیپا استاد رسول مرادی
اگر در مرحله عالی و ممتاز خوشنویسی نستعلیق قرار دارید این کتاب را باید داشته باشید. “در عرصه چلیپا” یکی از پر فروشترین کتابهای خوشنویسی میباشد که اساتید بسیاری این کتاب را برای هنرجویانشان پیشنهاد میکنند. در این کتاب شما جواب امتحانات چندین و چند ساله انجمن خوشنویسان ایران در بخش چلیپا برای دوره عالی و ممتاز را خواهید یافت. اگر همه چلیپاها را تمرین کنید که چه بهتر اما بسیاری از هنرجویان با تمرین 10 یا 15 تا از چلیپاهای این کتاب از آزمونها قبول شده اند. این کتاب برای مرحله عالی و ممتاز واقعا بینظیر است.
سرو سایه فکن استاد امیرخانی
“سرو سایه فکن” به قلم کتابت استاد امیرخانی میباشد. اگر میخواهید در کتابت (در هر مرحله ای از خوشنویسی نستعلیق که باشید) موفق باشید تمرین از این کتاب عالی است. خیلی از هنرجویان فقط چند صفحه از این کتاب را تمرین کرده اند و بعد از آن بقیه صفحات را فقط خوانده اند . با این کار توانسته اند در هر مرحله ای از خوشنویسی نستعلیق که هستند از بخش کتابت سربلند بیرون آیند. همانطور که گفتم هنرجویان بسیاری چندین صفحه بیشتر تمرین نکرده اند و بقیه کتاب را فقط نگاه کرده اند. این نگاه کردن و آشنایی با ترکیب سطرها در کتابت مخصوصا آخر سطر که مشکل خیلی از هنرجوهاست برایشان خیلی مفید است. کافیست استادتان قلم کتابتتان را تراش بزند و چند روز قبل از امتحان و مخصوصا یکی دو ساعت قبل از امتحان به نحوه کتابت نویسی استاد غلام حسین امیرخانی نگاه کنید. قبولیتان تضمینی است.
کتاب کشیده اثر استاد امیر احمد فلسفی
یکی از بهترین کتابهایی که در زمینه خوشنویسی نوشته شده است، کتاب کشیده اثر استاد فلسفی میباشد. به جرات میتوان گفت که هر هنرجوی خوشنویسی که میخواهد در نستعلیق به قله های موفقیت برسد باید این کتاب را داشته باشد. کشیده ها جزء اصلی خوشنویسی هستند و خیلی از علاقمندان به هنر وقتی در خط شما کشیده میبینند مات و مبهوت آن میشوند. مطالب زیر تنها بخشی از سرفصل های این کتاب خوشنویسی مهم میباشند.
- کشیده های حقیقی، مجازی، منفرد، متصل
- کشیده های تخت، نیم کشیده های تخت، کشیده های کمانی
- کشیده های همجوار و کشیده های رویهم
- کشیده های مکمل، متروک، نازیبا، نا درست
- اندازه کشیده ها و کرسی کشیده ها
- قلم گذاری ، گودی و آبخور در کشیده ها
- نقش کشیده ها و اولویت کشیده ها
- چه تعداد کشیده در قطعات مختلف اجرا کنیم؟
برای بررسی و شناخت کامل کشیده ها در خط نستعلیق این کتاب یکی از ضروری ترین کتابهای خوشنویسی شما است.
سماع قلم استاد ید الله کابلی خوانساری
تا اینجا کتابهای ضروری برای نستعلیق را معرفی کردیم. حال میخواهیم کتابهای لازم برای شکسته نستعلیق را معرفی کنیم.
“سماع قلم” اثری بسیار زیبا و نفیس از استاد یدالله کابلی خوانساری عزیز میباشد. سطرهای کوتاهی که استاد کابلی عزیز در این کتاب نوشته اند برای هنرجویانی که تازه شکسته نستعلیق را شروع کرده اند بسیار مناسب است. حتی برای هنرجویان پیشرفت هم مورد نیاز است. استاد یدالله کابلی استاد بخش شکسته نستعلیق انجمن خوشنویسان ایران و احیا کننده خط شکسته نستعلیق هستند. ایشان سرمشق های کلاسی که برای هنرجویانشان نوشته اند را در این کتاب گلچین کرده اند. یک ویژگی بسیار مهمی که این کتاب دارد این است که همه سطرهایی که به خط شکسته نوشته شده است، در آخر کتاب نستعلیق این سطرها را میتوانید ببینید. این امر برای هنرجوهایی که تازه شکسته را شروع کرده اند بسیار مهم است تا شکسته خوانی خود را ارتقا دهند. استاد محمد علی گرجستانی نستعلیق سطرها را در آخر کتاب نوشته اند.
چارانه های خیام استاد محمد حیدری
استاد محمد حیدری یکی از بهترین هنرجویان استاد کابلی میباشند. این استاد بزرگوار کتابهای متعددی برای خط شکسته نستعلیق نوشته اند که چارانه های خیام یکی از این تالیفات زیبا است. شما در کتاب چارانه های خیام همه دوبیتی های خیام را به خط شکسته نستعلیق خواهید دید. همچنین در آخر کتاب ترجمه این چارانه ها را به زبانهای مختلفی میتوانید ببینید. این 2 بیتی ها در آخر نه تنها به فارسی بلکه به زبانهای انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و عربی ترجمه شده اند.
سطر سوم استاد مجتبی ملک زاده
2 کتاب قبلی که برای خط شکسته معرفی کردیم مناسب برای آشنایی و تمرین خط شکسته نستعلیق معاصر هستند. اما اگر خط شکسته نستعلیق قدما را دنبال میکنید قطعا کتاب سطر سوم از استاد مجتبی ملک زاده بهترین انتخاب است. شما در این کتاب سطرها و آثار بسیار زیبای استاد ملک زاده عزیز را میتوانید مشاهده کنید و از روی این سرمشق ها تمرین کنید.
چلیپای شکسته استاد مجتبی ملک زاده
کتاب قبلی که از استاد ملک زاده برای شما هنرجویان و هنرمندان خوشنویسی معرفی کردیم برای تمرین سطرنویسی بسیار عالی هست. و این کتاب یعنی “چلیپای شکسته” برای تمرین چلیپا نویسی بسیار عالی است. اگر در مقطع عالی ، ممتاز ، فوق ممتاز و یا استادی خط شکسته هستید این کتاب یار و یاور شما خواهد بود.
مطالعه بیشتر: در خوشنویسی با قلم به چه ابزارهای حرفه ای نیاز دارم؟
